Mangan

Czy wiesz, że nazwa manganu pochodzi od nazwy greckiego regionu Magnezji? Nie występuje on w przyrodzie jako wolny pierwiastek, ale często jest wydobywany w połączeniu z minerałami takimi jak żelazo. Chociaż można pomyśleć, że mangan jest dość rzadkim metalem, to jednak jest on bardzo powszechny w naszym codziennym życiu. Można go znaleźć w zegarkach ze stali nierdzewnej i w bateriach zasilających urządzenia elektryczne, ale i w ludzkim ciele. Przeciętnie ludzkie ciało zawiera około dwunastu gramów manganu, który w większości znajduje się w naszych kościach.

Mangan jest szczególnie ważny, jeśli chodzi o produkcję żelaza i stali nierdzewnej, co stanowi ponad 90% wydobywanego manganu. To kluczowy składnik preparatów ze stali nierdzewnej i często stosowane w stopach aluminium. Do innych zastosowań należą stopy metali nieżelaznych i baterie alkaliczne, które pokrywają około 2% światowego zapotrzebowania na mangan. W przypadku akumulatorów litowo-jonowych, segmentu, w którym działa Umicore, stanowi mniej niż 1% światowego zapotrzebowania.  

Być może nie zdajemy sobie z tego sprawy, ale mangan odgrywa ważną rolę w urządzeniach zasilanych akumulatorami. Działa on jako stabilizator w strukturze materiałów katodowych NMC (niklowo-manganowo-kobaltowych). Materiały katodowe są kluczowymi składnikami baterii litowo-jonowych. Ich skład decyduje o tym, jak długo można rozmawiać przez telefon, jak daleko można dojechać samochodem elektrycznym, jak szybko można naładować akumulator i ile energii można zmagazynować z paneli słonecznych. Mangan zastosowany w materiale katodowym ma istotny wpływ na bezpieczeństwo ogniw akumulatorowych, a bezpieczeństwo jest głównym priorytetem, gdy mówimy o akumulatorach do samochodów elektrycznych i urządzeń elektrycznych. Umicore jest światowym liderem w dziedzinie materiałów katodowych NMC. 

Pigmenty manganu wykorzystywane są w przemyśle szklarskim do barwienia szkła na kolor fioletowy. Początki stosowania tych pigmentów sięgają epoki kamienia łupanego, gdy pigmenty te stosowano w malarstwie jaskiniowym. Na przestrzeni dziejów jego zastosowania stały się bardziej wszechstronne, począwszy od zastąpienia niklu w monetach amerykańskich w czasie II wojny światowej, aż do wykorzystania dwutlenku manganu jako katalizatora.

Chociaż mangan może być kojarzony z magnetyzmem, to metal ten sam w sobie nie jest magnetyczny.

Wydobycie

Kopalnie manganu można spotkać na całym świecie. Największe zasoby i wydobycie znajdują się w Republice Południowej Afryki. Głównym rynkiem zbytu dla manganu jest ruda manganu, która trafia do Chin w celu dalszego przetwarzania na stal nierdzewną i inne zastosowania. Pozostałe formy manganu to głównie metal manganowy i chemikalia. Na tym ostatnim rynku Umicore pozyskuje mangan na potrzeby swojej działalności w zakresie materiałów akumulatorowych.

Właściwości

Mangan to twardy, ale bardzo kruchy metal o różowo-szarym kolorze. W czystej postaci mangan jest bardzo reaktywny i jako proszek może palić się w tlenie. Bardzo łatwo ulega utlenieniu i jak żelazo reaguje na wodę i rdzę. Jest też trudny do stopienia.